Γερμανικό σχέδιο Μάρσαλ για Ελλάδα

Ο αντικαγκελάριος Φ. Ρέσλερ με 67 επιχειρηματίες στην Αθήνα

Ερχεται στην Αθήνα με την αύρα του Μεσσία. Σήμερα και αύριο ο γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ θα παρουσιάσει αυτοπροσώπως στους Έλληνες τη μεγαλεπήβολη «επενδυτική και οικονομική επίθεση για την Ελλάδα», κοινώς το «νέο σχέδιο Μάρσαλ» για τη χώρα μας - στη γερμανική τώρα, όχι στην αμερικανική εκδοχή του.

Το «καραβάνι» που τον συνοδεύει υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του εγχειρήματος: 117 άτομα, εκ των οποίων 18 ανώτατοι υπάλληλοι του υπουργείου του, 3 βουλευτές, 67 εκπρόσωποι οικονομικών οργανισμών και επιχειρήσεων και 29 δημοσιογράφοι από τα σημαντικότερα γερμανικά μέσα ενημέρωσης. Ανάμεσά τους, τα έντυπα «Der Spiegel», «FAZ», «Süddeutsche Zeitung», «Die Welt», «Handelsblatt», «FTD», και «Bild-Zeitung», και οι τηλεοπτικοί σταθμοί «ARD», «ZDF», «RTL» και «NTV» .

Εξίσου εντυπωσιακή είναι η λίστα των οικονομικών παραγόντων: Ξεχωρίζουν ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Γερμανικών Τραπεζών Μίχαελ Κέμερ, o εκτελεστικός διευθυντής του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων BDI Μάρκους Κέρμπερ, ο πρόεδρος της Γερμανικής Τράπεζας Επενδύσεων KfW Ούλριχ Σρέντερ, το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Deutsche Telekom Κλάουντια Νέματ, ο επικεφαλής του στρατηγικού σχεδιασμού της Siemens Γκέοργκ Βάιερ, καθώς και ανώτατα στελέχη οικονομικών κολοσσών, όπως η Eon-Ruhrgas (ενέργεια), η Lufthansa (αερομεταφορές) και η Metro (εμπόριο).

Μια ματιά στη λίστα των επιχειρήσεων δείχνει, ότι αριθμητικά υπερέχουν απόλυτα (συνολικά 20) εκείνες στον τομέα των εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Αναφέρουμε ενδεικτικά την Photonics (Δρέσδη), την Abakus Solar AG (Γκεζελκίρχεν), την Jurosol (Λουντβισχάφεν) την Würt Solar (Σβάισις Χαλ) και την Develοpment Group (Οσναμπρούκ).

Ακολουθούν εταιρίες στον μηχανολογικό κλάδο, όπως η Nilos-Maschinenbau (Χίλντεν) Encos-Maschinenbau (Αμβούργο), στην ιατρική τεχνική, όπως η Klinik Farm (Φρανκφούρτη) στο Real Estate, όπως η KCI-Imobilien (Φρανκφούρτη) και στην αγροτική παραγωγή, όπως η Agrarbaustoffe (Μόναχο).

Εντύπωση προκαλεί και η μεγάλη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων (συνολικά 15), που δραστηριοποιούνται στη Γερμανία, όπως η Inos Automationssoftware (Στουτγάρδη) και η Gebäude-Profis (Βάιμπλινκγεν).

Δεν λείπουν βέβαια και τα «εξωτικά φρούτα»: Ένας οίκος μόδας από τη Φρανκφούρτη, ή η Bundesdruckerei (ομοσπονδιακό πιεστήριο) που έχει αναλάβει την εκτύπωση των νέων ελληνικών ταυτοτήτων.

Και μόνο τα ονόματα αυτά προϊδεάζουν λοιπόν για ένα πακτωλό γερμανικών επενδύσεων στο επόμενο διάστημα στην Ελλάδα. Αυτό ενισχύεται και από το «σχέδιο Ρέσλερ» που προβλέπει την άμεση καταπολέμηση της οικονομικής καχεξίας στη χώρα μέσω μιας «αναπτυξιακής επίθεσης».

Όμως τα φαινόμενα απατούν. Λίγες ώρες πριν από την προσγείωση του υπουργικού αεροπλάνου στην Αθήνα, οι πολιτικοί και οικονομικοί υπεύθυνοι έσπευσαν να διευκρινίσουν, ότι η επίθεση αυτή έχει προς το παρόν καθαρά προγραμματικό, όχι επιχειρησιακό χαρακτήρα.

«Μην περιμένετε επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ τις επόμενες εβδομάδες» δήλωσε πηγή του υπουργείου οικονομιών. «Συμφωνίες για επενδύσεις δεν πρόκειται να κλειστούν στην Αθήνα. Αυτό θα γίνει μόνο όταν ωριμάσουν οι προϋποθέσεις». Και αυτό, πρόσθεσε, προμηνύει «μακρά διαδικασία».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του εκπροσώπου του BDI κ.Κέρμπερ. «Θεωρητικά, η γερμανική οικονομία θα ήθελε να επενδύσει περισσότερο στην Ελλάδα, αλλά πρώτα πρέπει να βελτιωθεί αποφασιστικά το επενδυτικό κλίμα» είπε. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται η πάταξη της γραφειοκρατίας και η αποσαφήνιση της φορολογικής νομοθεσίας για επιχειρήσεις. Μόνο έτσι, πρόσθεσε, θα ήταν διατεθειμένες οι γερμανικές επιχειρήσεις να κάνουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις. «Κατά τη γνώμη των επενδυτών, θα πρέπει να αλλάξουν συθέμελα οι οικονομικές δομές στην Ελλάδα, για να μπορέσουν να αποδώσουν οι επενδύσεις σε δέκα χρόνια πραγματικά» είπε.

Υπό το φως αυτών των δηλώσεων, οι στόχοι του κ.Ρέσλερ διασπώνται τώρα σε δυο δέσμες: σε άμεσα πραγματοποιήσιμους και σε μελλοντικούς.

Στους πρώτους ανήκουν ο πλήρης εκσυγχρονισμός της ελληνικής διοίκησης και η συγκρότηση μιας καταπιστευτικής εταιρίας τύπου Treuhand για την ιδιωτικοποίηση της κρατικής περιουσίας. Σε αυτό θα συμβάλει τόσο η γερμανική τεχνογνωσία, όσο και γερμανοί εμπειρογνώμονες σε ελληνικά υπουργεία. Αλλά και αυτό με κάποια φειδώ: «Γερμανοί φοροεισπράκτορες δεν θα υπάρξουν» έλεγε η ίδια πηγή του υπουργείου οικονομίας. Επιπλέον, η κρατική γερμανική τράπεζα KfW θα στηρίξει τη δημιουργία μιας ελληνικής τράπεζας επενδύσεων.

«Και μόνο μια συμφωνία γι αυτά θα έφθανε, για να χαρακτήριζε κανείς επιτυχία το ταξίδι του Ρέσλερ στην Αθήνα» έλεγε αναλυτής στο Βερολίνο.

Οι μελλοντικοί στόχοι, αντίθετα, έχουν μάλλον «οραματικό» χαρακτήρα. Σαν αυτόν του κ.Κέρμπερ, ο οποίος ξεκινώντας από τη μεγάλη ηλιοφάνεια στην Ελλάδα (διπλάσια από εκείνη στη Γερμανία), οραματίζεται τη μετατροπή της χώρας σε φωτοβολταϊκό πάρκο.

Μόνο που και ο ίδιος ξέρει καλά τα μεγάλα εμπόδια που μπαίνουν σε αυτό - αρχίζοντας με τα ελληνικά: «Οι επιφυλάξεις των Ελλήνων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνδέονται κυρίως με το ότι προς το παρόν μπορούν να παράγουν στο Βορρά πολύ φτηνότερη ενέργεια από το λιγνίτη» λέει.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα είχαν το 2010 ένα δυναμικό που προσέγγιζε μόλις τα 150 Μegawatt - έναντι 7400 Megawatt στη «συννεφιασμένη» Γερμανία.

Αλλά και τυχόν μεγάλη επέκταση της παραγωγής φωτοβολταϊκού ρεύματος, δεν θα εξυπηρετούσε ουσιαστικά τον πρώτιστο επενδυτικό στόχο του κ.Ρέσλερ: την εξαγωγή φτηνών «ποταμών ρευμάτων» στη Γερμανία. Κι αυτόν, πρώτον, επειδή για τη μεταφορά του θα έπρεπε να κατασκευαστούν τεράστια δίκτυα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ - κάτι που υπό τις συνθήκες των άδειων ελληνικών ταμείων είναι αδιανόητο. Και δεύτερον, επειδή οι απώλειες ρεύματος κατά τη μεταφορά θα εκμηδένιζαν το συγκριτικό όφελος από την παραγωγή του.

Από αυτή την άποψη λοιπόν, οι αρχικές προσδοκίες, ότι η επίσκεψη Ρέσλερ θα διάλυε με μαγικό τρόπο τη μιζέρια της ελληνικής οικονομίας, δεν πρόκειται να επαληθευθούν.

Η ίδια επίσκεψη επισκιάζεται όμως και από ένα άλλο γεγονός: Από την πρόσφατη δήλωση του αντικαγκελάριου για το ενδεχόμενο μιας «συντεταγμένης πτώχευσης» της Ελλάδας.

Η δήλωση αυτή πήρε ενδιάμεσα τη μορφή σχεδίου, το οποίο δεν ονοματίζει ευθέως την Ελλάδα, τη φωτογραφίζει όμως άμεσα. Μόνο που σε αυτό η ορολογία έχει αντιστραφεί κατά οργουελικό τρόπο: Η πτώχευση (στα γερμανικά Insolvenz) έχει βαπτισθεί σε αναδυνάμωση (Resolvenz).

Αυτό εξειδικεύεται σε σχετική επιστολή που έστειλε την περασμένη Δευτέρα ο υφυπουργός οικονομίας Στέφαν Κάπφερερ στον υφυπουργό οικονομικών Γιόργκ Άσμουσεν. «Ο στόχος μιας τέτοιας διαδικασίας αναδιάρθρωσης είναι να ανακτήσει μια πληγείσα χώρα, που δεν μπορεί πλέον να βοηθηθεί αφεαυτής, τη ανταγωνιστικότητά της και να εξέλθει ενισχυμένη από τη διαδικασία αναδιάρθρωσης» αναφέρεται σε αυτήν. Η «αναδυνάμωση», συνοψίζει, είναι το αντίθετο της «πτώχευσης».

Αναλυτές στο Βερολίνο μιλούν για «διπλή πρόκληση» του κ.Ρέσλερ: Η πρώτη απευθύνεται στον υπουργό οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος διαφωνεί πλήρως με το σχέδιο. Και η δεύτερη προς την ελληνική κυβέρνηση. «Είναι οξύμωρο να προσφέρει κανείς βοήθεια στον οικοδεσπότη του και υπόγεια να απεργάζεται την πτώχευσή του» έλεγε ένας από αυτούς.

Η εξήγηση που δίνει στο ανεξήγητο ο ίδιος αναλυτής είναι, ότι με το σχέδιό του, ο κ.Ρέσλερ - που είναι πρόεδρος του κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών FDP - θέλει να τονίσει το ηγετικό του προφίλ τόσο έναντι των συγκυβερνούντων Χριστιανοδημοκρατών, όσο και της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, η οποία απαιτεί «εδώ και τώρα» έξωση της Ελλάδας από την ευρωζώνη.

«Το κακό είναι ότι ο μεσσιανισμός του γίνεται εις βάρος τρίτων» λέει. «Κι αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόσθετη τροχοπέδη στο κατά τα άλλα χρήσιμο σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα».

Νίκος Χειλάς βημα