Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Το μεταφυσικό υπόβαθρο της Οικονομικής



Αναγκαστικά, θα κάνω ακόμα μια προσπάθεια σύγκρισης ανάμεσα στο πώς δουλεύει μια επιστήμη, όπως έχει κατοχυρωθεί στην κοινή συνείδηση, και μια άλλη που προσπαθεί απεγνωσμένα να κατοχυρωθεί.


Το οικονομικό σύστημα όπως δούλευε τις τελευταίες δεκαετίες είχε εφεύρει ένα ωραίο τρόπο στο να γεννά χρήμα, μέσω ενός μηχανισμού που λέγεται leveraging, μηχανισμό-ομπρέλα μιας πλειάδας χρηματοοικονομικών εργαλείων, που δεν ενδιαφέρει εδώ να τα προσδιορίσουμε. Το χρήμα, όσο και να ήταν εικονικό, καθότι δεν αντιστοιχούσε σε κάτι απτό και υλικό, όπως ας πούμε χρυσό ή διαμάντια, εν πάση περιπτώσει έφερνε ανάπτυξη, ανέβαζε το ΑΕΠ, ανέβαιναν οι μισθοί, όλα τέλος πάντων ανέβαιναν, και όλοι ήσαν ευχαριστημένοι μιας και νόμιζαν ότι είχαν βρει τη λυδία λίθο της ευημερίας, ή αν θέλετε το αεικίνητο της οικονομικής ανάπτυξης. Και ενώ τα χαρακτηριστικά του συστήματος ήταν κάτι παραπάνω από ένα Ponzi scheme, αλβανική πυραμίδα δηλαδή σε πλήρη ανάπτυξη, κανείς δεν είχε προσέξει κι ούτε φανταστεί ότι η όλη ιδέα δεν στηριζόταν παρά σε μια μεταφυσική προσδοκία ότι το τίποτε μπορεί να γεννήσει χρυσάφι, ότι η ρόδα της ανάπτυξης μπορεί να γυρίζει επίσης από το τίποτε εις το διηνεκές, και ότι όλες αυτές οι ενοράσεις θα συνέχιζαν να μετουσιώνονται σε πραγματικότητες εις τον αιώνα τον άπαντα. Τέτοια σχήματα ιστορικά έχουν απαντηθεί μόνο στο γάμο της Κανά με τον πολλαπλασιασμό των άρτων και στα εργαστήρια των αλχημιστών του μεσαίωνα.

Ας πάμε τώρα και στο ενάντιο παράδειγμα, στο Cern και στο πείραμα LHL που εδώ και καιρό απρόσκοπτα τρέχει. Αν θυμόσαστε, προτού ξεκινήσει, επειδή η ταχύτητα με την οποία θα συγκρούονταν τα πρωτόνια μετωπικά θα ήταν τεράστια, πολύ κοντά στην ταχύτητα του φωτός δηλαδή, κάποιοι, ελάχιστοι είναι αλήθεια, από τον ίδιο επιστημονικό χώρο είχαν εκφράσει ανησυχίες για το αν οι μεγάλες ενέργειες της σύγκρουσης θα ήταν αρκετές ώστε να ευνοήσουν το σχηματισμό μικρών ή μεγάλων μαύρων οπών. Ένας μάλιστα απ’ αυτούς είχε στείλει και εξώδικο στο Cern για τη περίπτωση που θα έσκαγε μούρη καμιά μαύρη τρύπα. Λες και θα ζούσε κανείς, και φυσικά και ο ενάγων ο ίδιος, για να εισπράξει την αποζημίωση. Εν πάση περιπτώσει, ακόμα και η απιθανότητα αυτή εξετάστηκε λεπτομερώς, οι υπολογισμοί έγιναν και ξανάγιναν, και στο τέλος υπήρξε συμφωνία ότι κάτι τέτοιο ήταν αδύνατον να συμβεί, για λόγους που εξηγήθηκαν επαρκώς. Και όντως έτσι συνέβη.

Η διαφορά ανάμεσα στον τρόπο δράσης της μιας ομάδας στον οικονομικό χώρο και της άλλης, στο χώρο των υψηλών ενεργειών είναι νομίζω ενδεικτική. Στη μια περίπτωση η βάση της λειτουργίας είναι μεταφυσική, στην άλλη πραγματική. Στη μια περίπτωση υπάρχει αδυναμία ελέγχου των εργαλείων και άγνοια δράσης αυτών στο χρόνο ή σε οριακές συνθήκες. Στην άλλη, υπάρχει πλήρης έλεγχος τόσο των εργαλείων όσο και των οριακών συνθηκών.

Αν σκαλίσουμε θα βρούμε και άλλες θεμελιακές διαφορές, αλλά επι του παρόντος ας μείνουμε σε αυτές μόνο. 
cynical

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου